قالب های فلزی
از قالبها براي بريدن و فرم دادن فلزات نازک استفاده مي کند.قالبها معمولا از قطعات متعددي ساخته شده اند که قسمت عمده همه آنها را سنبه و ماتريس و يا سنبه و قطعه فرم دهنده تشکيل مي دهند عملياتي که در کارهاي قالبسازي موارد استفاده بيشماري دارند در زير داده شده است.
۱-بلانك زني:
در عمل،يک سنبه و ماتريس سرتا سر محيط قطعه کار را از نواري فلزي جدا مي کند.آنچه که از قالب بيرون مي افتد،قطعه کار، و آنچه که به صورت توخالي با قي مي ماند ، دم قيچي است.
۲-سوراخ زني:
در اينحالت با استفاده از يک سنبه ،در روي قطعه کار سوراخ يا سوراخ هائي ايجاد مي کنند.در اين حالت آنچه که در قالب با قي مانده، قطعه کار و آنچه که از قالب بيرون مي افتد دور ريز خواهد بود.
بايد توجه داشت که عمليات سوراخ زني و بلانک زني معمولا در يک قالب واحد صورت مي گيرند.
۳-خم کاري:
بطور کلي خم کاري عبارت است از فرم دادن يک قطعه فلزي بين يک سنبه و ماتريس فرم داده شده به صورت دلخواه است.در اين روش بدليل خاصيت فنريت فلزات، زاويه دهانه ماتريس فرم دهنده کمي کوچکتر از ميزان فنريت فلزات،زاويه دهانه ماتريس فرم دهنده کمي کوچکتر از ميزان دلخواه مي باشد. خمکاري صفحات بزرگ بوسيله پرس هاي هيدروليکي يا پنوماتيکي دو مرحله اي صورت مي گيرد.حرکت ضربه زدن اينگونه پرسها را مي توان در هر لحظه دلخواه متوقف ساخته و يا سرعت آنها را تغيير داد.
۴-کشش:
پوسته ها،کاسه ها و قطعات را از طريق قالبهاي کششي توليد مي کنند.نحوه کار اين قالبها باين صورت است که نوارفلزي بين سنبه و ماتريس،که بين آنها يک فضاي خالي وجود دارد قرار گرفته و پائين آمدن سنبه بر روي ماتريس، نوار فلزي را بفرم سنبه يا ماتريس شکل مي دهد.در اينجا نيز خاصيت فنريت بازگشتي فرم داده شده يک اشکال اساسي ايجاد مي کند به اين ترتيب که قطعه فرم داده شده وارد يک کانال گشاد تر شده و قدري جا باز مي کند. در موقع برگشت سنبه بطرف بالا،دهانه باز شده قطعه کار به لبه ماتريس گير کرده و تعداد عمل موجب خرابي اين لبه مي گردد.
۵-قالب بلانک زني ساده:
در اين قالبها،ماتريس يا بستر قطعه کار از جنس فولاد مي باشد که سطح آنرا سخت کرده اند و يا اصلا از جنس فولاد آلياژي مي باشد که اول آنرا آبکاري کرده و سپس تمپره(برگشت دادن يا نرم کردن)مي کنند.
در هر حالت ،ماتريس در روي يک پايه يا بالشتک قرار مي گيرد.آنچه که باعث جدا کردن قطعه کار از نوار فلزي مي شود،سنبه اي است که از جنس فولاد آلياژي با فولاد ريختگي مي باشد(در هر دو حالت فولاد تحت تاثير عمليات حرارتي قرار گرفته است).يک راهنما موجب هدايت نوار بداخل قالب شده و يک پين استپ آنرا در موقعيت مناسبي نسبت به سنبه متوقف مي کند. براي موقعيت دادن نوار فلزي از پين استپ به اين صورت استفاده مي کنند که سوراخ ايجاد شده به خاطر اولين بلانک در اين پين افتاده و وضعيت خاصي را براي اين نوار فراهم مي کنند.
وقتي که سنبه نوار فلزي را سوراخ کرد نوار به گلوله سنبه مي چسبد. در موقع بازگشت سنبه،يک صفحه فولادي بنام روبنده،باعث جدا شدن آن از سنبه مي شود. براي اينکه کار را بتواند پين استپ و وضعيت نوار فلزي نسبت به آن را در هر لحظه مشاهده نمايد،در روي روبند يک سوراخ کوچک تعبيه مي کنند.
۶-قالبهاي مرکب سوراخ زني و بلانک زني:
يک نمونه از اين قالبها را که هر دو عمل سوراخ زني و بلانک زني را انجام داده و يک واشر فلزي توليد مي کند، شامل قطعاتي است که ابتدا قطعه نوار فلزي را سوراخ کرده و سپس همان سوراخ در يک وضعيت مناسب در زير قطعه قرار مي گيرد. در اين مرحله پائين آمدن سنبه موجب توليد يک واشر کامل مي گردد. بايد توجه داشت که با هر ضربه پرس يک واشر کامل توليد مي شود. براي موقعيت دادن به نوار فلزي،از سوراخي که اثر عمل بلانک زني بر روي نوار باقي مانده استفاده مي کنند.
تفاوتي که سيستم استپ اينگونه قالبها با قالب هاي قبلي دارد در فنري بودن مکانيزم استپ آنها است، براي تثبيت موقعيت صفحات بالائي و پايني قالب ، از يک جفت ميله راهنما بهره مي گيرند و همچنين وجود يک راهنماي برجسته در نوک سنبه موجب هدايت صحيح و مناسب آن بداخل قالب مي گردد..
قالبهای برش
در تعریف قالب برش می توان گفت که این ابزار در حقیقت نوع پیشرفته و تکامل قیچی های ساده می باشد،که عمل بریدن و جدا کردن قطعات از همدیگر را با تکنیکی بهتر و ظرافت و دقت بیشتر و صرف هزینه کمتری عملی می سازد.
چگونگی کار قالبهای برش: اساس کار قالبهای برش بر دو فک ثابت و متحرک استوار است .این دو فک در حکم دو لبه قیچی برای پاره کردن قطعه ای با این ابزار کافی است قطعه را بین دو لبه قرار داده و فک متحرک نیروی لازم برای برش را به سطح قطعه اعمال می کند هر گاه مقدار این نیرو از مقاومت کششی قطعه بیشتر شود قطعه پاره خواهد شد.
منبع : اینترنت
ادامه مطلب
